رنگ و نیرنگ در حماسه ملی ایران

Authors

محمد مهدی پور

mohamad mehdipour حسین حسن زاده

hossein hassnzadeh

abstract

کشف نقطه آسیب پذیری قهرمانان بر پایه اصل حماسی نیرنگ استوار است و شیوه ای که برای این منظور پیدا می شود بر محور جادو و اطلاعاتی است که ژرف ساخت آن برتری یک پهلوان را در میدان نبرد رقم می زند. دست یابی به نقطه شکست پذیری قهرمان کار هر کسی نیست و جنگجویان معمولی نمی توانند به آن دست یابند. سیمرغ می تواند راز این قهرمانی را به قهرمان بیاموزد و در مورد آشیل نیز این گونه است یعنی کسی که راز رویینه نبودن پاشنه او را می داند او را گرفتار می سازد. در شاهنامه هم عامل پیروزی قهرمانان همیشه تیر و تیغ و شمشیر پهلوان نیست بلکه گاهی اوقات سلاحی ناپیدا که در وجود قهرمان است یعنی نیرنگ یگانه عامل شکست دشمن می شود. در این اثر بزرگ در غالب داستان ها، عقل و اندیشه و خردورزی غلبه دارد اما در عین حال فریب و نیرنگ و جادو نیز از ابزار جنگیِ قهرمانان و ضد قهرمانان است منتهی مزیت بزرگ شاهنامه در پرداخت داستان های خود چنان است که پهلوانان آن از این ابزار جنگی که در میدان نبرد گونه ای از فرا واقعیت را دارد به عنوان آخرین چاره و درست زمانی که تمام شیوه های دیگر آزموده شده و نتیجه ای نداشته اند استفاده می شود. نتایج حاصله حاکی از آن است که فردوسی در تمام ادوار شاهنامه (اساطیری، پهلوانی و تاریخی) بیش از پنجاه بار از این مختصه بهره برده در حالی که پیرنگ و توالی منظم حوادث داستانیِ آن به گونه ای است که از سایر مختصات پهلوانی به هیچ وجه غفلت نورزیده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مکر و نیرنگ در عاشقانه های حماسه های ملی ایران

حماسه­های ملی ایران سرشار از عاشقانه­های کوتاه و بلند است و عشق بدنه­ی اصلی این حماسه­ها را تشکیل می­دهد. عشق­های حماسی با عاشقانه­های محض چون لیلی و مجنون و خسرو وشیرین و ... تفاوت­های اساسی دارند. یکی از موضوعات برجسته و متفاوت در عاشقانه­های حماسی مکر و نیرنگ است که به تناسب موضوع به وفور یافت می­شوند. مکرها به انواع مختلف در این عاشقانه­ها نمود پیدا می­کنند و در اغلب موارد نیز بار معنایی من...

full text

مکر و نیرنگ در عاشقانه‌‌های حماسه‌های ملی ایران

    حماسه­های ملی ایران سرشار از عاشقانه­های کوتاه و بلند است و عشق بدنه­ی اصلی این حماسه­ها را تشکیل می­دهد. عشق­های حماسی با عاشقانه­های محض چون لیلی و مجنون و خسرو وشیرین و ... تفاوت­های اساسی دارند. یکی از موضوعات برجسته و متفاوت در عاشقانه­های حماسی مکر و نیرنگ است که به تناسب موضوع به وفور یافت می­شوند. مکرها به انواع مختلف در این عاشقانه­ها نمود پیدا می­کنند و در اغلب موارد نیز بار معنای...

full text

تأثیر حماسه ملی و میهنی ایران در اشعار اقبال لاهوری

علامه محمد اقبال لاهوری از شاعران نام­دار و برجستۀ پاکستان است که نقشی بسزا در دفاع از ارزش­ های ملّی و آزادی­ خواهی در پاکستان و شبه قارّه و بویژه در قلمرو زبان و در پیروی از گران­مایگان فرهنگ و ادب ایران و معارف اسلامی دارد و چشمه زلال اندیشه وطنی وی همواره در جوش و خروش بوده است و این شوریدگی ملّی و آیینی را در قالب زبان فاخر فارسی و اندیشه های بلند فرهنگ ایرانی، ناموس اخلاقی و شرف دینی خود می­...

full text

نسبت تاریخ و حماسه در حماسة ملی ایران

شباهت‌ها و تفاوت‌های حماسه و تاریخ و نسبت میان آن‌ها از دیر باز توجه محققان هر دو حوزه را به خود جلب کرده است، زیرا هر دو از طریق بیان روایت به گذشته می‌پردازند. شباهت میان این دو روایت تا حدی بوده، که گذشتگان گاهی تفاوتی میان روایت تاریخی و حماسی قائل نمی‌شدند. این امر شامل حماسة ملی ایران و عالی‌ترین نمونة آن، شاهنامه، نیز می‌شده است که ایرانیان تا اواسط عصر قاجار آن را همان تاریخ ایران پیش ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دوفصلنامه ادبیات حماسی دانشگاه لرستان

جلد ۲، شماره ۱، صفحات ۱۲۷-۱۵۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023